به گزارش «اخبار خودرو»، بحث تکمیل خصوصی‌سازی شرکت‌های بزرگ خودروساز درحالی با اظهار نظرهای هرروزه کارشناسان، دولتمردان و نمایندگان مجلس همراه است که این شرکت‌ها طی سال‌های اخیر متاثر از شرایط اقتصادی و نیز شرایط خاص این صنعت همچون قیمتگذاری دستوری و پیشفروش تکلیفی به سمت زیان‌دهی سوق داده شدند و روزبهروز هم بهواسطه تحریم‌ها وضعیت‌شان پیچیده‌تر می‌شود.
از همین رو، نهتنها کارشناسان و نمایندگان مجلس بلکه دولتمردانی همچون وزرای صمت و اقتصاد بر ضرورت خصوصی‌سازی این بخش تاکید دارند و کنار رفتن سایه دولت از صنعت خودرو را تنها راه برون‌رفت از مشکلات فعلی می‌بینند. اما در این بین، برخی کارشناسان خصوصی‌سازی در شرایط تحریم را ضربهای بزرگ به صنعت خودرو تلقی می‌کنند.
در همین زمینه با شهرام آزادی، کارشناس صنعت خودرو گفت‌وگویی انجام دادهایم که در ادامه از نظرتان میگذرد.
این روزها که سایه رکود بر سر خودروسازان کشور سنگینی می‌کند، تاکید بر ضرورت خصوصی‌سازی آنها هم بیشتر شده است. آیا خصوصی‌سازی را راه‌حل اصلی و بنیادین برای خروج صنعت خودرو از وضعیت فعلی میدانید؟
خصوصی‌سازی در صنعت خودرو باید انجام شده و سایه دولت و سیاست‌گذاری‌های آن از سر این صنعت برداشته شود. اما اگر خصوصی‌سازی به این شکل باشد که باز هم دولت در نحوه مدیریت این بخش اعمال نظر کند و شرایطی که امروز بر صنعت خودرو حاکم است، ادامه یابد، بهطور قطع خصوصی‌سازی دردی از این صنعت دوا نمی‌کند. البته برای واگذاری سهام شرکت‌های خودروساز و تبدیل آن به صنعتی خصوصی و اقتصادی باید عوامل متعددی را که امروز منجر به زیان‌ده شدن این صنعت شده‌اند، کنار زد.
چه عواملی باید برطرف شوند تا صنعت خودرو به سمت خصوصی‌سازی واقعی حرکت کند؟
به نظر من برای برون‌رفت از شرایط کنونی صنعت خودرو باید چند عامل بیرونی را اصلاح کرد. اول اینکه شرایط نامناسب اقتصادی امروز کشور تغییر کند و مسئولان برای اصلاح آن باید برنامهریزی کنند. در شرایط نامناسب اقتصادی که بیشتر صنایع به سمت رکود حرکت کرده‌اند، نمی‌‌توان انتظار چندانی از صنعت خودرو و پویایی آن داشت. بنابراین این بخش رشد اقتصادی خوبی را تجربه نخواهد کرد، همانطور که اکنون اکثر صنایع کشور دچار رکود شده‌اند. بنابراین برای این بخش هم نمی‌توانیم وضعیت خوبی را متصور شویم.
آیا در شرایط فعلی که تحریم اثرات شدیدی بر صنعت خودرو گذاشته است، می‌توانیم بدون تعامل با شرکت‌های خارجی صنعت خودرو را باردیگر به سوددهی برسانیم؟
تحریم‌ها اثرات منفی خود را بر صنعت خودرو گذاشتهاند و قاعدتا با این شرایط و بدون تعامل با شرکت‌های بیرونی نمی‌توانیم به رشد اقتصادی مناسبی در این صنعت دست یابیم. یعنی اگر شرایط صنعت خودرو همین باشد که بخواهیم محصولات قدیمی‌مان را تولید کنیم و صرفا درصد داخلیسازی همین محصولات را بالا ببریم، شاهد جهش اقتصادی و تحول مهمی در خودروسازی نخواهیم بود. بنابراین باید به سمت فناوریها و پلتفرمهای روز دنیا حرکت کنیم. اما چنین حرکتی مستلزم بهبود وضعیت اقتصادی کشور است.
در این مسیر، تحریم‌های بینالمللی باید کنار زده شوند یا اثرشان خنثی شود. اگر اثرات منفی تحریم‌ها خنثی و شرایط عادی شود، تازه باید درباره شیوه مدیریت یا بهتر بگویم نحوه خصوصی‌سازی صحیح صنعت خودرو فکر کنیم. همچنین باید قراردادهایی برای این صنعت بسته و تکلیف هزینه‌ها نیز روشن شود.
به نظر شما خصوصی‌سازی صنعت خودرو باید به چه شکلی باشد تا مشکلاتی که در گذشته رخ داده است، دوباره تکرار نشود؟
همانطور که گفته شد، ابتدا باید عواملی همچون رکود و تحریم کنار زده شوند و شرایط مناسب برای خصوصی‌سازی فراهم شود تا با واگذاری سهام شرکت‌های خودروساز خصوصی‌سازی مفهوم پیدا کند، وگرنه خصوصی‌سازی بدون چارهجویی برای رکود اقتصادی و مشکلات ناشی از تحریم‌ها، دردی را از صنعت خودرو دوا نمی‌کند. شیوه مدیریت صنعت خودرو پس از رفع این مشکلات باید به معنای واقعی خصوصی شود. یعنی منافع این شرکت‌ها باید در بحث فروش، در بحث تولید و غیره مورد نظر قرار گیرد. در واقع تولید باید به نحوی باشد که صرفه اقتصادی داشته باشد، نه تولید به هر بهایی و همراه ضرر و زیان برای اینکه بگوییم صرفا می‌خواهیم تولید کنیم.
یکی از کارشناسان صنعت خودرو بهتازگی چهار مرحله برای خصوصی‌سازی صنعت خودرو را لازم برشمرده است که شامل فروش اموال راکد، فروش سهام خودروسازان در بانکها، شهرکها و تعاونیها، واگذاری واحدهای قطعهسازی ایجادشده یا خریداریشده توسط خودروسازان در سال‌های گذشته و واگذاری تدریجی خودروسازان به متقاضیان در مرحله نهایی می‌شود. نظر شما در این خصوص چیست؟
هر کدام از این موارد می‌توانند بخشی از مشکلات صنعت خودرو را حل کنند، اما همچنان معتقدم پیش از همه این‌ها ضروری است که شرایط اقتصادی داخل کشور و بحث تحریم‌ها حل و فصل شود.
یعنی حتی با گذر از این چهار مرحله هم نمی‌توانیم پویایی را برای خودروسازی کشور متصور شویم؟
تا وقتی که سایه مشکلات کلان اقتصادی از سر صنعت کشور کنار زده نشده است، خیر. البته همه این پیشزمینهها مفید هستند اما اگر با وجود تحریم‌ها و شرایط نامناسب اقتصادی این چهار مرحله را دنبال کنیم، شرکت‌های مازاد را بفروشیم و بحث سهامداران را هم مشخص کنیم اما تیراژ تولیداتمان همچنان پایین باشد و همچنان نتوانیم محصولات متنوعی را به بازار عرضه کنیم، یعنی عملا شرایط برای صنعت خودرو همانی خواهد بود که هست و تغییری ایجاد نخواهد شد. بنابراین اگر می‌خواهیم صنعت پویایی داشته باشیم، باید پیش از هر اقدامی به فکر بهبود شرایط اقتصادی کشور باشیم. چراکه در این شرایط نهتنها صنعت خودرو بلکه هیچکدام از صنایع نمی‌توانند به ظرفیت خوبی در تولید دست یابند.
